پائیز است و قصه تکراری آلودگی هوا و تعطیلی گاه و بیگاه مدارس و دانشگاه ها و بعضاً ادارات دولتی در بسیاری از شهرهای استان تهران البته به استثناء دماوند و فیروزکوه…!
هر چند که آلودگی هوا در شهرستان دماوند بسیار کمتر از کلانشهر تهران و شهرهای اطراف آن است ولی این به معنی وجود هوای کاملاً پاک و سالم در این شهرستان نیست و در بسیاری از روزهای آبان و آذر و حتی دی ما با درجاتی از آلودگی ها و هوای ناسالم مواجه هستیم و حتی در برخی روزها ، هوای منطقه گیلاوند به مرحله هشدار نیز می رسد.
شهر آبسرد نیز به عنوان یکی از شهرهای مرکزی شهرستان دماوند از گزند هوای آلوده در امان نبوده و هر سال برای چند روز هوای نسبتاً آلوده را تجربه می کند و به قول معروف ما نیز در برخی روزها از خوان هفت رنگ آلودگی هوا بی بهره نمی مانیم و درجاتی از آلودگی هوا را در این شهر کوچک شاهد هستیم.
البته ۸۰ درصد آلودگی هوای آبسرد، آلودگی انتقالی از کلانشهر تهران و شهرستانهای جنوب شرقی و شرقی استان تهران نظیر پاکدشت،ورامین و پردیس و تا حدودی آلودگی محلی انتقالی از گیلاوند(بویژه در ساعات غروب) می باشد ولی آن ۲۰ درصد دیگر همان آلودگی هوای ناشی از پسماند سوزی در باغات منطقه می باشد که در برخی روزها که هوا ساکن است باعث انباشت این آلودگی و کاهش کیفیت هوا در منطقه ما می گردد.
پسماند سوزی که آسان ترین روش برای خلاص شدن از شر شاخ و برگ های خشک پائیزی و به زعم برخی کشاورزان از بین برنده تخم برخی از آفات و هاگ قارچ ها در سطح باغات می باشد ، متاسفانه بیشترین میزان آلودگی و کمترین اثر مثبت را برای خاک باغ دارد.
در عرصه های طبیعی (جنگل ها و بیشه زارها) برگ های زرد پائیزی با انباشته شدن بر روی خاک در طول زمستان تبدیل به خاک برگ شده و از آنجا که این برگ های خشک حاوی مقدار بسیار زیادی از عناصر ضروری برای رشد گیاه می باشند این مواد بعد از تجزیه همراه هوموس (مواد غیر ارگانیک غیر زنده خاک شامل هیومیک اسید و فولیک اسید) به خاک برمی گرداند ولی برگ سوزی عملاً این کود گیاهی مقوی رایگان را از دسترس گیاهان خارج می کند.
البته استدلال باغداران برای پسماند سوزی رهایی از شر تخم آفات و هاگ قارچ ها می باشد ولی باید توجه داشت که اغلب آفات داخل شکاف های موجود در بدنه درختان تخم گذاری می کنند نه بر روی برگ ها و راه مبارزه با قارچ ها نیز پوساندن برگ ها در داخل حفره های مخصوص به همراه کود اوره و گوگرد و برخی قارچ کش ها می باشد نه سوزاندن آنها.
در کشاورزی مدرن با تولید کمپوست از برگ های خشک درختان علاوه بر اینکه از این پسماندهای بظاهر بی مصرف ، استفاده بهینه می کنند با نسوزاندن برگ ها مانع از افزایش سطح دی اکسید کربن در جو شده و به نوعی به فرآیند ترسیب کربن(رسوب کربن) در خاک کمک کرده و مانع از افزایش دمای کره زمین می شوند.
برای تولید کمپوست از برگ درختان باغی کافی است که ابتدا یک حفره بزرگ در داخل باغ و کمی دورتر از ریشه درختان حفر کنید و برگ‌های زرد شده را بصورت لایه به لایه در آن حفره بریزید و در بین لایه ها نیز مقدار کمی کود اوره و پودر گوگرد معدنی به همراه اندکی پودر ذغال چوب و اندکی مواد قارچ کش و به میزان کافی پودر هیومک اسید ریخته و هر چند روز یک بار محتویات این چاله را بر هم بزنید تا برگ ها به همراه گوگرد در مجاورت هوا و نیتروژن بالای کود اوره پوسیده و پوک و ضد عفونی گردند.
البته در ریختن کود اوره و گوگرد اندکی باید احتیاط کرد و اضافه نمودن تنها ۱۰ گرم کود اوره و گوگرد (یک قاشق غذاخوری سر پر) به ازای هر یک تا دو کیلو برگ کفایت می کند ولی می توان هیومیک اسید را در حد ۱۵ تا ۲۰ گرم هم به برگ ها اضافه کرد و این مخلوط غنی را در زمستان سال بعد (بین ۱۲ تا ۱۵ ماه بعد) همانند کود دامی پوسیده به عنوان اصلاح کننده خاک در سطح باغ استفاده نموده.
همچنین اگر باغ شما بزرگ و پر درخت است می توان این چاله را در چند نقطه باغ حفر کرد و اگر تمایلی به حفر چاله ندارید می توانید برگ را به همان طریقه بالا به شکل لایه به لایه روی هم انباشته و تپه کنید و روی آن را با پلاستیک ضخیم و مقاوم بپوشانید و دور آن را کاملاً سنگ چین نمایید تا پلاستیک روی تپه برگ ها تثبیت شده و بوسیله باد جابجا نگردد و به همان رویه فوق هر از چندی محتوای این تپه را با بیل زیر و رو کرد تا باکتری های هوازی با کمک گوگرد موجب پوسیدن برگ ها گردند.
با این کار هم برگ های زرد درختان دوباره به چرخه طبیعت باز می گردند و هم جلوی آلودگی هوا و افزایش دمای زمین گرفته می شود و از همه مهمتر اینکه یک کود بسیار قوی و تقریباً رایگان را شما خواهید داشت.