چندی پیش در مطلبی تحت عنوان «کمربندی جنوبی گیلاوند/ابهام در ابهام» به موضوع راهکارهای پیشنهادی جهت رفع گره ترافیکی منطقه گیلاوند و ابهامات موجود در این مسیر پرداختیم که یکی از مخاطبین عزیز و همراهان همیشگی این پایگاه خبری پیشنهادی قابل تاملی در رابطه با اجرای تونل شهری به جای کمربندی و یا پل ارائه نمودند.
در حالیکه تاکنون فقط دو طرح احداث کمربندی جنوبی و یا طبقاتی کردن بلوار اصلی گیلاوند به عنوان گزینه های اصلی جهت رفع گره ترافیکی منطقه گیلاوند مطرح بوده ولی هیچگاه موضوع احداث تونل در مسیر مستقیم حد فاصل مسکن مهر دماوند تا کالدشت مطرح نشده و کاملاً از دید مسئولان امر پنهان مانده است.
همانگونه که می دانیم احداث تونل به علت اجرا در زیر زمین از نظر فنی از اجرای جاده و یا حتی پل سخت تر است ولی با این حال اجرای تونل هایی همانند تونل های نیایش و یا توحید در تهران و مگاتونل های تالون و البرز در آزاد راه تهران- شمال به علت نداشتن هزینه تملک زمین و همچنین عدم ایجاد بار ترافیکی از نظر مالی بسیار مقرون به صرفه تر و سریعتر از دو گزینه قبل است ضمن اینکه در منطقه گیلاوند به علت بافت مناسب خاک ، عملیات حفاری و سگمنت گذاری با دستگاه تی بی ام که بطور معمول در اجرای تونل های شهری مورد استفاده قرار می گیرد با سرعت قابل قبولی امکانپذیر است.
با در نظر گرفتن فاصله دو سر تونل که در حدود ۷ کیلومتر می باشد قطعاً این تونل یکی از طولانی ترین تونل های شهری جهان خواهد بود و به همین علت چنین تونلی نیازمند چندین خروجی اضطراری نفر رو و ده ها دریچه جهت تهویه هوا می باشد ضمن اینکه در سراسر این مسیر ما با یک قوس قائم مقعر با شیب نسبتاً تند و چالش عبور تونل از زیر بستر رودخانه تاررود مواجه هستیم ولی در عوض مسیر به علت مستقیم بودن بسیار کوتاه تر از مسیر کمربندی بوده و معضل احداث پل بر روی رودخانه تاررود و اجرای پل های کوچک و کوه بری را هم نخواهیم داشت ضمن اینکه اجرای این پروژه هر چقدر هم که طول بکشد بار ترافیکی روی زمین ایجاد نمی کند و هر چه هست در زیر زمین و عمق اتفاق می افتد.
همچنین به علت اجرای پروژه در زیر زمین عوامل جوی اعم از بارندگی و سرما و یخبندان نمی تواند مانعی جهت اجرای کار باشد و به همین دلیل و با در نظر گرفتن توقف پروژه های عمرانی حدوداً سه ماهه در منطقه دماوند به علت سرما و عدم امکان بتن ریزی و آسفالت در نیمی از پائیز و زمستان اجرای تونل سالیانه حدود ۲۵ درصد سریعتر از سایر طرح ها قابل اجرا است.
با یک محاسبه سرانگشتی می توان گفت که اگر دستگاه تی بی ام روزانه فقط ۱۰ متر حفاری و سگمنت گذاری داشته باشد این پروژه به شرط تامین مالی مناسب کلاً طی ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ روز ( بین دو تا سه سال) قابل اجرا است که این در قیاس با اجرای پل و یا کمربندی بسیار سریع می باشد.
همچنین با توجه به توپوگرافی منطقه جنوبی گیلاوند و وجود تپه ماهورهای بسیار در آن منطقه،هزینه کوه بری و خاک برداری و اجرای پل های کوچک و تسطیح مسیر در طول بیش از ۱۰ کیلومتری کمربندی جنوبی گیلاوند، کمتر از هزینه اجرای یک تونل تونل مستقیم نخواهد بود .ضمن آنکه با محاسبه هزینه ساخت پل بزرگ بر روی رودخانه تاررود و هزینه تملک اراضی و با در نظر گرفتن تورم سنواتی و هزینه فرصت بابت تعطیلی سه ماهه پروژه در هر سال، احتمالاً هزینه اجرای کمربندی بسیار بیشتر از تونل خواهد شد.
البته مهمترین ایراد تونل نسبت به کمربندی، ایمنی تردد وسایل نقلیه در تونل و خطر تصادف های شدید و زنجیره ایی در تونل و عدم امکان گذر محموله های ترافیکی از مسیر تونل می باشد که خود ایرادی قابل توجه است . ضمن اینکه با توجه به عبور مستمر ماشین های سنگین اعم از تریلی و کامیون و اتوبوس های بین شهری از مسیر جاده فیروزکوه و شیب نسبتاً زیاد راه خطر ترمز بریدن و تصادف در تونل وجود دارد و به همین دلیل اجرای این طرح نیازمند تمهیدات بسیار ویژه و خاص همانند تونل های تالون و البرز می باشد.
به هر روی ما امیدواریم که مسئولان محترم در کنار دو گزینه اجرای کمربندی و همچنین پل طبقاتی گزینه تونل شهری را نیز مدنظر قرار دهند تا شاید گره کور ترافیکی گیلاوند عاقبت باز گردد.
تشکر از مطلب خوب شما و لطفی که به بنده دارید. بنده روی نکته هزینه و دردسر تملک اراضی برای کمربندی جنوبی تاکید ویژه می‌کنم. با قیمتی که این روزها زمین‌های منطقه پیدا کرده‌اند، طرح کمربندی جنوبی اگر خودش ۱۰۰۰ تومن هزینه بردارد، تملک اراضی مورد نیازش را با اطمینان می‌گم ۳۰۰۰ تومن هزینه خواهد داشت. و این تازه فقط بحث هزینه است. خیلی ها بنا به دلایل متعدد که خیلیش هم ممکنه منطقی باشه به سادگی حاضر به فروش زمین و ملک و ویلا و مزرعه خود نمی‌شوند. راضی کردن این افراد هم خودش کاری بسیار زمان‌بر بود.
البته نکاتی که در ارتباط با خطرات تونل فرمودید هم کاملا صحیحه، به خصوص وقتی یک تصادف ترافیکی پیش بیاد و ترافیک ایجاد بشه، بحث تهویه چنین تونل عمیقی خیلی چالش برانگیزه و همینطور بحث شیب و ماشین‌های سنگین رو هم به درستی مطرح کردید. باید دید کارشناسان وزارت راه می‌تونن راه حلی ترکیبی از تونل و پل و جاده عادی ارایه بدن که از همه نظر بهینه باشه یا نه، که البته با شناختی که داریم بسیار بعید به نظر می‌رسه.
با سلام و درود
بله
در تکمیل فرمایشات شما
طولانی شدن پروژه ها عملاً منجر به افزایش هزینه فرصت و تاثیر منفی نرخ تورم بر هزینه
نهایی پروژه می گردد
البته تجربه تونل های تالون و البرز در آزاد راه شمال و ایجاد باند اضطراری و دریچه خروج می تواند مشکل ایمنی تونل را تا حد زیادی حل نماید