سالهاست که کارشناسان و متخصصان اقلیم شناسی نسبت به آثار منفی انباشت گازهای گلخانه ایی در جو زمین هشدار می دهند ولی فقط چند سالی است که انسان ها با عواقب ناگوار گرمایش زمین به شکلی آشکار و ملموس مواجه شده اند.
از گرمای بی سابقه در ایران گرفته تا بارش برف سنگین در صحرای عربستان و از سیل های بنیان کن در برزیل گرفته تا آب شدن یخچال های طبیعی و یخسارهای قطبی و افزایش سطح آب اقیانوس ها و از افزایش قدرت توفان های استوایی تا خشکسالی های ممتد در شمال خاورمیانه و مرکز آفریقا و… اینها تنها بخش کوچکی از آثار منفی انباشت گلخانه ایی در جو زمین می باشند.
با توجه به اینکه در گرمایش زمین گازهای گلخانه ایی بویژه دی اکسید کربن و متان نقش اساسی را دارند لذا دانشمندان تنها راهکار اساسی و کارآمد را اجرای پروژه ترسیب کربن و یا رسوب دادن کربن در خاک می دانند.
بطور طبیعی فیتوپلانگتون ها و جلبک های دریایی ۹۰ درصد دی اکسید کربن موجود در جو را جذب خود کرده و بصورت مستقیم و یا در قالب مدفوع و لاشه زیوپلانگتون ها و سایر موجودات دریایی و به شکل لجن (بیوماس) بین لایه های رسوب شونده کف اقیانوس ها این کربن را برای چندین هزار سال حبس می نمایند و الباقی کربن موجود در هوا نیز معمولاً بوسیله گیاهان موجود در خشکی ها جذب و برای چند سال در گیاهان و خاک رسوب می کند.
در یک صد سال اخیر از آنجا که انسان ها میلیاردها تن سوخت فسیلی که در واقع همان کربن رسوب شده در کف اقیانوس ها و جنگل های چند میلیون سال پیش است را بصورت یکجا وارد جو زمین کرده اند هم اکنون تعادل کربن در جو زمین به هم ریخته و زمین با پدیده اضافه کربن در جو مواجه است.
بطور کلی بهترین راهکار مهار کربن اضافه ترسیب کربن است و ترسیب کربن نیز روشی قطعی برای ذخیره سازی طولانی مدت از دی اکسید کربن بمنظور جلوگیری از پدیده جهانی گرمایش جهانی
ترسیب کربن که همان ذخیره کربن به طور دراز مدت در اکو سیستم های طبیعی (جنگل ،خاک و بیوماس اقیانوس ها )یا به وسیله روش ها و وسیله های مصنوعی (تزریق دی اکسید کربن در لایه های عمیق دریا ،ترسیب معدنی و ترسیب زمین شناسی) است از دیگر راه حل های پیشنهادی جهت کاهش کربن تولید شده در اتمسفر می باشد.
ما می دانیم که کاهش باران و ذوب یخ‌های قطبی همگی از اثرات گازهای گلخانه‌ای است و از بین ۶ گاز گلخانه‌ای بیشترین سهم مربوط به دی‌اکسید کربن (co2) است و حدود ۶۰ درصد گرمای زمین به خاطر وجود دی‌اکسید کربن اضافی در جو زمین است؛ لذا پروژه ترسیب کربن به دنبال کاهش دی اکسید کربن موجود در جو زمین به‌عنوان مهمترین گاز گلخانه‌ای است.
ما چگونه می توانیم به پروژه ترسیب کربن کمک کنیم؟
از آنجا که انسان و فعالیت های بشر مهمترین عامل آلوده کننده طبیعت می باشد لذا هر یک از ما انسان ها نقش پر رنگی در این پروژه می توانیم داشته باشیم ولی همه انسان ها به یک اندازه نیست چرا که شهروندان ساکن در یک کشور صنعتی چندین برابر یک جنگل نشین در جنگل های آمازون کربن تولید می کند و شهروندان برخی از کشورها به تنهایی چندین برابر سایر انسان ها تولید کربن دارند و متاسفانه شهروندان ایرانی یکی از آلوده کننده ترین ها در جهان هستند.
در کشور ما به علت تکنولوژی قدیمی تولید خودرو و استفاده از سوخت های فسیلی بی کیفیت و استفاده مستقیم از گاز به عنوان منبع گرمایش خانگی سطح تولید کربن بسیار بالاتر از کشورهای اروپایی ،آفریقایی و آسیای شرقی( استثناء چین که آلوده کننده ترین کشور جهان است) و حتی کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد لذا کوچکترین تلاش ما برای ترسیب کربن می تواند اثری بزرگ برای زمین داشته باشد.
استفاده کمتر از خودروی شخصی و پرهیز از تردد خودروهای تک سرنشین،مدیریت مصرف انرژی و کاهش اتلاف انرژی و تلاش برای توسعه فضای سبز شهری و فضای سبز خانگی و کاهش تولید زباله های تر(به عنوان منشاء اصلی تولید گاز متان) از جمله کارهای مهم و اثر بخشی است که ما ایرانیان برای کاهش تولید گازهای گلخانه ایی و ترسیب کربن می توانیم انجام دهیم.
یکی از بهترین و موثرترین کمک های ما به پروژه ترسیب کربن ،کاشت درخت در باغ و باغچه و فضای سبز می باشد البته از آنجا که بسیاری از شهروندان ایرانی باغ و باغچه ندارند و آپارتمان نشین هستند لذا بهترین راهکار جایگزین برای آپارتمان نشین ها کاشت گیاهان آپارتمانی مقاوم و ماندگار در خانه می باشد چرا که گیاهان آپارتمانی معمولاً در تمام طول سال سبز بوده و بصورت مداوم در حال پاکسازی هوا و جذب دی اکسید کربن و متان و تولید اکسیژن می باشند.
از کدام گیاهان آپارتمانی استفاده کنیم؟
اغلب گیاهان آپارتمانی قدرت جذب دی اکسید کربن را دارند ولی گیاهانی نظیر سانسوریا،سرخس بوستون،نخل پروانه،نخل شامادورا،زنبق صلح و پتوس بیشتر از بقیه گیاهان آپارتمانی قدرت جذب کربن دارند.
در این میان گیاه سانسوریا سلطان جذب دی اکسیدکربن خانگی می باشد. سانسوریا گیاهی سازگار و سخت جان و مقاوم به کم آبی است و نیاز به نگهداری زیادی ندارد و با کمترین میزان نور در بدترین و تاریک ترین زوایای خانه نیز سازگار است و اتفاقاً هیچ نیازی هم به کودهای شیمیایی و مکمل های گیاهی گران قیمت ندارد و به قول معروف همین که به آن توجه نکنید بزرگترین لطف را در حق این گیاه صبور کرده اید.
سانسوریا می تواند حجم زیادی کربن را در خود ذخیره کرده و سپس در خاک گلدان رسوب دهد و در کمال تعجب یک سانسوریا ۱۰ برگ بالغ می تواند به اندازه یک درخت کوچک کربن جذب کرده و اکسیژن تحویل دهد!
البته گیاهی نظیر سرخس بوستون نیز به اندازه سانسوریا و شاید کمی بیشتر از سانسوریا قدرت جذب کربن دارد ولی نگهداری سرخس به آسانی سانسوریا نیست ضمن اینکه سرخس نیاز به آبیاری منظم و نگهداری دایمی دارد و بدتر آنکه سرخس بوستون بسیار جاگیر و شلخته است و اصلاً مناسب آپارتمان های کوچک مقیاس ایرانی نیست و از آنجا که ما ایرانی ها حال و حوصله چندانی برای نگهداری گیاهان حساس نداریم و معمولاً خانه های ما قتلگاه گیاهان آپارتمانی است لذا نگهداری گیاهانی مانند سرخس بوستون اصلاً توصیه نمی گردد.
بدین ترتیب اغلب شهروندان ایرانی می توانند با نگهداری چند گلدان در خانه و آپارتمان خود علاوه بر شاداب کردن فضای خانه در پروژه ترسیب کربن نیز کمک نمایند و بخشی از کربن تولیدی خود را مجدداً به طبیعت برگردانده و در پاکسازی هوا ، حداقل در مقیاس خانگی کمک نمایند.