واژه «کاربری» از آن دست واژگان پر کاربردی است که به گوش همه رسیده است و هرکس که فقط اندکی در زمینه املاک و مستغلات کار کرده باشد قطعاً با معنی و مفهوم این واژه بصورت کلی و اعم آشنایی پیدا می کند.
بطور کلی به نحوه استفاده از یک ملک (زمین) کاربری می گویند؛به عبارتی پاسخ به این سئوال که از این زمین از قدیم الایام تا الان چگونه و به چه منظوری استفاده می شده است می شود کاربری آن ملک
ما انواع و اقسام کاربری متفاوت داریم ولی مهمترین کاربری هایی که قانون از آن یاد کرده است عبارتند از:
۱.کاربری مسکونی:
همانگونه که از نام آن مشخص است ؛ زمین ها و املاکی در نقاط مخصوصی از شهر قرار دارند که امکان این را دارند که افرادی در آن محل زندگی کنند پس شهرداری به این املاک کاربری مسکونی را می دهد. مهم نیست که این املاک زمین باشند یا آپارتمان یا ساختمان ، اگر در سند آنها عبارت مسکونی ثبت شده باشد این املاک جنبه انتخاب برای زندگی کردن را دارند.
برخی گمان میکنند که آپارتمان ها فقط جنبه استفاده مسکونی را دارند اما باید توجه داشت که آپارتمان میتواند کاربری اداری و تجاری را هم اخذ کند گرچه به محل استقرار آن نیز بستگی دارد.
۲.کاربری خدماتی عمومی:
در این نوع کاربری ملک ، منظور املاکی است که بیشتر جنبه استفاده عامه مردم و خدمت رسانی به آنها را دارند مانند حمام های عمومی ، گورستان ها و غسالخانه های عمومی شهر، فضای بازی کودکان و…
۳.کاربری های کشاورزی:
برای زمین های زراعتی و باغ ها این نوع کاربری ثبت می شود. کشاورزی زراعتی بیشتر برای محصولاتی که بازده سریع تری نسبت به دیگر محصولات دارند صادر می شود مانند صیفی جات ،ذرت ،گندم و …. باغ ها نیز بیشتر برای کشت انواع درخت های میوه استفاده می شوند هر چند که قلمستان ها و تاسیسات کشاورزی مثل گلخانه ها نیز در این طبقه بندی قرار می گیرند.
۴.کاربری معدن:
زمین هایی که برای استخراج مواد معدنی استفاده میشود در هنگام ثبت و صدور سند در گروه زمین های کاربری معدن تعلق خواهند گرفت.
۵.کاربری تجاری:
یکی از پرطرفدارترین انواع ملک ، املاکی با کاربری تجاری می باشد زیرا شما قادر به راه اندازی کسب و کار خود در این املاک هستید یا می توانید به فردی که خواهان آن است این ملک را اجاره دهید و یک سرمایه گذاری کاملا هوشمندانه است.
تمامی املاکی که در آن ها معاملات تجاری انجام میشود باید کاربری تجاری داشته باشند و حتی اگر ملک تجاری باشد تا زمانی که از طرف شهرداری مجوز کاربری را نگیرد ، تجاری محسوب نمی شود.
رستوران ها ،مغازه ها ، مراکز خرید و … همه املاکی با داشتن کاربری تجاری هستند.اگر قصد داشتن واحد تجاری را دارید باید حتما کاربری تجاری آن در سند ملک نوشته شده باشد.
۶.کاربری صنعتی:
کاربری صنعتی به املاکی که در آن تولید و ساخت محصولی انجام میشود اطلاق می گردد.برای افتتاح کارخانه و کارگاه های صنعتی باید از داشتن کاربری صنعتی ملک مطمئن شوید.
شهرک های صنعتی که خارج از شهرها قرار دارند همگی دارای کاربری صنعتی می باشد. حتی اگر شهرها در آینده گسترش یابند و ساخت و ساز خانه ها به خارج از شهر برسد باید شهرک های صنعتی خارج از محدوده شهری قرار داشته باشند.
۷.کاربری ورزشی:
زمین هایی که مجوز احداث اماکن مستعد فعالیت های ورزشی دارند در این دسته کاربری قرار می گیرند . زمین های فوتبال ، استخرهای شنا و … همه در این دسته قرار میگیرند.
۸.کاربری اداری دولتی:
به کاربری های که شرکت های دولتی و بانک های دولتی در آنها قرار دارند که جزء اموال دولت می باشند و در آن مشغول خدمت رسانی به مردم هستند، کاربری اداری اطلاق می شود.
برخی املاک کاربری اداری دارند اما دولتی نیستند. این املاک اصولا به صورت دفترهای نمایندگی یا دفتر فروش می باشند اما مانند مغازه در آن ها خرید و فروش انجام نمی شود و این نوع املاک حق نصب تابلو دارند.
۹.کاربری انبارداری:
قطعا همگی در حاشیه و حتی داخل شهرها به ساختمان ها ، سوله های بزرگ و زمین هایی برخورد کردیم که در آن شرکت ها و کارخانه ها محصولات خود را ذخیره و نگهداری می کنند تا در زمان تقاضا محصولات را در بازار تزریق کنند. سردخانه ها برای نگهداری موادغذایی ، انبارها ،سوله ها و … مثال هایی از این نوع کاربری می باشد.
۱۰.کاربری آموزشی:
املاک ها و ساختمان هایی که جنبه آموزشی دارند مانند موسسات آموزشی ، دبیرستان ها ، دانشگاه ها و … در گروه کاربری آموزشی قرار می گیرند.
۱۱.کاربری فضای سبز:
در سراسر شهر مناطقی که به فضای سبز اختصاص داده شده است مانند فضای سبز پارک ها ، میادین و … دارای کاربری فضای سبز هستند.
۱۲.کاربری حمل و نقل:
این نوع املاک مورد استفاده ترمینال های زمینی و هوایی ، پایانه های باربری ، راه آهن ، ایستگاه های مترو و … می باشند.
۱۳.کاربری فرهنگی مذهبی:
املاک زیادی سرتاسر شهر وجود دارند که مورد استفاده مذهبی و فرهنگی دارند مانند مساجد ، کانون های هنری و سینماها و …
۱۴.کاربری پزشکی( بهداشتی-درمانی):
در مورد این نوع کاربری که برای سازمان ها و مراکز بهداشتی -درمانی به کار میرود می توان به بیمارستان ها ،درمانگاه ها ،مراکز بهداشت و درمان و … اشاره کرد.
۱۵.پارکینگ ها:
برخی از واحدهای تجاری یا دولتی برای کارکنان و یا مشتریان خود زمین یا املاکی را تحت عنوان پارکینگ ایجاد میکنند که در این دسته کاربری ها قرار میگیرند.
۱۶.خدمات شهری:
شامل مراکز جمع آوری زباله ، آتش نشانی ها ،کلانتری ها و … میشوند.
۱۷.تجهیزات شهری:
خدماتی که شهرداری برای شهروندان خود ارائه می دهند مانند مخازن آب ، پست های برق و گاز و تلفن و تجهیزاتی که تاسیسات زیربنایی شهر می باشند.
۱۸.کاربری مختلط:
برخی از املاک را می توان در چند دسته کاربری استفاده کرد مثلا برای یک زمین میتوان کاربری تجاری ،مسکونی و اداری و … را اخذ کرد.
۱۹.فاقد کاربری:
برخی از زمین ها شامل هیچ مجوزی برای استفاده از آن نمی شوند که به آنها فاقد کاربری می گویند. قطعا این گونه املاک امکان خرید و فروش را ندارند پس باید هنگام خرید ملک به دارا بودن کاربری دقت خیلی زیادی نشان داد تا دچار ضرر مالی نشویم.
