کم بارشی و خشکسالی در ایران سه ساله شد و منابع آبی کشور به کمترین میزان خود در طول دو دهه گذشته رسید و ظاهراً در کوتاه مدت هم خبری از پربارشی و جبران کسری آب وجود ندارد.
از آنجا که علت اصلی این خشکسالی طولانی مدت، پدیده دور پیوند لانیای اقیانوس آرام می باشد لذا تا زمانیکه این پدیده جهانی خاتمه نیابد در کشور ما هم امیدی به خاتمه خشکسالی وجود ندارد.
لانینا (دختر کوچک) یک پدیده اقیانوسی و جوی است که در نقطه مقابل پدیده النینو (پسر کوچک) بوده و سردتر از آن و بخشی از نوسان جنوبی النینو است.
لانینا وضعیتی است که در آن، آب های قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، سردتر از حالت طبیعی میشود که این وضعیت تقریباً متضاد پدیده النینو است.
در پدیده لانینا که هر سه تا هفت سال اتفاق میافتد درجه حرارت آب اقیانوس آرام استوائی سرد میشود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه شرق و غرب و شمال و جنوب اقیانوس آرام جنوبی( جنوب خط استوا) است و اجازه میدهد سطح آبهای اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمتهای حاره غربی آب گرمتر از حالت عادی گسترش یابد.
این پدیده منجر به رانده شدن آب های گرم به سمت غرب اقیانوس آرام و شرق اقیانوس هند شده و همین جابجایی آب ها بصورت دومینویی منجر به انتقال آب های سرد به غرب اقیانوس هند و سواحل شرقی آفریقا می گردد و از آنجا که تقریباً ۸۰ درصد رطوبت سامانه های بارشی ایران از آب های غرب اقیانوس هند تامین می گردد واز آنجا که آب سرد میزان بخار کمتری نسبت به آب گرم دارد لذا سامانه های بارشی با منشاء جنوب غربی ایران از رطوبت محروم شده و بارش ها در نیمه شمالی و غربی ایران کاهش قابل توجهی پیدا می کنند.
در نقطه مقابل هنگام بروز پدیده النینو ، آب گرم به سمت غرب اقیانوس هند رانده شده و سامانه های بارشی با منشاء جنوب غربی به حجم عظیمی از رطوبت دسترسی پیدا کرده و در نتیجه بارش های قابل توجهی را در اکثر نقاط ایران و بویژه غرب و جنوب غرب ایران شاهد خواهیم بود.
البته حد فاصل دو پدیده النینو و لانینا ما یک دوره خنثی را داریم که بارش ها در حد نرمال هستند.
با توجه به آخرین آپدیت نقشه های هواشناسی پدیده لانینا که از سه سال پیش آغاز شده بود ظاهراً تا تیرماه سال آینده با شدت و ضعف ادامه خواهد داشت و بتدریج از اواخر تیرماه اقیانوس آرام استوائی وارد فاز خنثی می شود و به احتمال زیاد از زمستان سال آینده اولین گام ها به سمت النینو و دوره پر بارش برداشته می شود.
با توجه به اینکه در دوره خنثی(حدفاصل لانینا و النینو) بارش های تابستانه در داخل فلات ایران و حاشیه جنوبی رشته کوه البرز اصولاً اتفاق نمی افتد و یا اگر اتفاق بیفتد در حد بسیار اندک است لذا ما در تابستان سال آینده علیرغم پایان لانینا بارش چشمگیری را در منطقه آبسرد به عنوان بخشی از دامنه های جنوبی البرز نخواهیم داشت و بارش های این فصل محدود به بارش های خفیف و پراکنده دهه آخر مرداد و دهه اول شهریور ماه خواهد بود ولی اگر لانینا دوباره تقویت نشود بارش ها در پائیز و زمستان سال آینده در محدوده نرمال خواهد بود که البته این موضوع بستگی تام و تمام به تثبیت فاز خنثی و شروع فاز النینو در اقیانوس آرام دارد.
لازم به توضیح است سال گذشته در چنین ایامی دمای آب های اقیانوس آرام فاز افزایشی به خود گرفت و در حالیکه همه منتظر پایان لانینا بودند در آخرین روزهای زمستان ناگهان ورق به نفع ماندگاری لانینا برگشت و ما وارد سومین سال خشکسالی شدیم ولی این امید وجود دارد که امسال دیگر این اتفاق شوم رخ ندهد و ما شاهد پایان لانینا و خشکسالی سه ساله در کشور باشیم.