به قلم دکترسید حسین وکیلی (کارشناس رسمی دادگستری در امور ثبتی)
در خبرهای ۱۸تیرماه ، از قول معاون محترم امور املاک سازمان ثبت آمده است که: “رنگ اسنادی که باید نقل و انتقالشان به صورت رسمی انجام شود و اسنادی که از سوم تیرماه سال جاری صادر می شوند را تغییر دادیم و برای آن حاشیه سبز گذاشتیم”.
با توضیحات بالا، مشخص می شود که سازمان ثبت در کنار صدور اسناد غیرکاغذی یکنواخت (مشهور به سند الکترونیکی) برای اسنادی که از این تاریخ به بعد صادر می شود، در نظر دارد که رویه صدور اسناد کاداستری (تک برگ) را با تغییر جزئی حاشیه ای، استمرار بخشد.
به این ترتیب در حال حاضر ۵ نوع سند مالکیت به شرح زیر در اختیار مالکین املاک در ایران است که عبارتند از:
۱-سند مالکیت دفترچه ای که علیرغم مهلت قید شده در قانون جامع حدنگار، کماکان درصد قابل توجه ای از این اسناد در دست مردم است.
۲-سند مالکیت تک برگ غیر هوشمند که مربوط به دوره اولیه آمدن اسناد تک برگ است و فاقد شناسه یکتای الکترونیکی جهت راستی آزمائی می باشد.
۳-سند مالکیت تک برگ هوشمند که قبل از لازم الاجرا شدن قانون الزام به تنظیم سند رسمی معاملات اموال غیر منقول جریان یافته است.
۴-سند مالکیت “تک برگ هوشمند دارای حاشیه سبز” که از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون الزام به تنظیم سند رسمی معاملات اموال غیر منقول یعنی از ۳ تیر۱۴۰۳جریان یافته است.
۵-اسناد مالکیت الکترونیکی یا همان سند بدون کاغذ است که فقط در بانک های اطلاعات سازمان ثبت درج می گردد و مالکین از طریق الکترونیکی یا پیامکی نسبت به صدور و تغییر محتوای آن آگاهی پیدا می کنند.
طبعا هر تحول اساسی، نیازمند گذار از دوره تحول است و پنج گانه بودن سندهای مالکیت نیز با همین رویکرد تحلیل می شود اما باید اذعان کرد که وضعیت یادشده، حتی برای متخصصین هم کمی پیچیده شده است ، چه رسد به مردمی که از تمایز و تفاوت سندها اطلاع کافی ندارند و ممکن است همین امر موجبی برای فریب دادن آنها توسط شیادان و کلاهبرداران باشد که اسناد و مدارک مجعول خود را با بهانه جدید بودن ، به معامله کنندگان تحمیل نمایند.
جا دارد سازمان محترم ثبت در کنار محتوای ارزشمند طرح تحول ثبتی، به موضوع ضرورت یکنواخت سازی سریع اسناد و خارج کردن شکل سندها از گونه های مختلف (که جزء اهداف بلند مدت نیز می باشد) تسریع نماید تا تحولات اساسی ثبتی، با شیرینی بیشتری همراه گردد.