مردادماه دیوانه آمد و رفت و در پشت سر خود حجم سنگینی از خسارات و تلفات را در استانی بر جا گذاشت که به نسبت استان های جنوبی و جنوب شرقی کشور کمترین میزان بارش های سنگین را داشت و دست بر قضا عنوان مهمترین استان کشور را نیز یدک می کشید…!
بله استان تهران که مهمترین استان کشور و میزبان پایتخت ایران است در حالیکه حتی یک دهم استان هایی نظیر کرمان،سیستان و بلوچستان و هرمزگان و فارس هم بارندگی نداشت به اندازه مجموع همه این استان ها از سیل خسارت دید و تلفات داد و علت این همه خسارت و تلفات نیز چیزی نبود مگر دستکاری انسان در طبیعت و تجاوز انسان به مسیر طبیعی سیلاب ها.
حدفاصل بامداد روز پنجشنبه ۶ مرداد ۱۴۰۱ که سیل ویرانگر امامزاده داوود تهران را ویران کرد تا تا بعد از ظهر آن روز که سیل نیمی از روستای مزداران فیروزکوه را شست و برد ده ها نقطه استان تهران درگیر سیل شدند و بطور میانگین در هر یک ساعت یک نقطه از این استان کوچک گرفتار سیل شد و از امامزاده داوود کن در غرب تهران گرفته تا مزداران زرین دشت در شرق استان دچار بلای سیل بود و علاوه بر امامزاده داوود و مزداران روستاهای وسکاره رودهن،جابان و سربندان و دهنار و کاجان و تمیسیان و حتی روستاهای وادان و بخشی از شهر کیلان شهرستان دماوند هم درگیر سیل و آبگرفتگی بودند و در دو سه روز بعد آن روستای زره و گل خندان در رودهن،شهر فشم در رودبار قصران،جاده کیلان به ایوانکی و خود شهر فیروزکوه و ده ها نقطه دیگر هم گرفتار سیل بود و علت اصلی خسارات و تلفات نیز فقط و فقط عامل انسانی بود.
برای مثال در سیل امامزاده داوود تهران ساخت صحن و محوطه حرم بر روی مسیل و ساخت و ساز غیر مجاز در بالادست و انسداد آبراه احداثی زیر صحن منجر به وقوع سیل ویرانگر بود،در مزداران ساخت خانه ها در مسیر سیل و روی یک آبراه قدیمی که از کوه های غرب روستا سرچشمه می گرفت و برای سالها خشک و بی آب بود منجر به فاجعه گردید،در روستاهای جابان و سربندان و دهنار نابودی پوشش گیاهی ارتفاعات باعث راه افتادن گل و لای شد و در فشم و شهر فیروزکوه نیز عدم رعایت حریم و بستر رود ایجاد خسارت مالی کرد.
حال سئوال اینجاست که چرا سیل اخیر در برخی نقاط اصلاً مشکلی ایجاد نکرد و در برخی نقاط دیگر فاجعه به راه انداخت؟
جواب در اجرای دقیق و صحیح طرح های آبخیزداری بود.
برای مثال طرح های آبخیزداری در رودخانه های واقع در اطراف شهر دماوند بویژه رودخانه تیزآب به خوبی اجرا شده بود لذا سیل در این آبراه ها به راه نیفتاد.
در بالا دست مسیل جولات خسروان( مسیل لومان)نیز طرح های آبخیزداری به خوبی اجرا شده بود و علیرغم راه افتادن سیلاب شدید در بالادست ، روان آب به پائین دست نرسید و سیلاب پشت بانکه های گابیونی( سدهای کوچک سنگی) احداثی حد فاصل خسروان تا چادر عرب های آیینه ورزان به دام افتاد و خسارتی بوجود نیاورد.
در اکثر مناطقی که سیل موجب خسارت شد فقر پوشش گیاهی در ارتفاعات و تجاوز ساختمان ها به بستر رود کاملاً مشهود بود کمااینکه در مناطق جنوب شرق شهرستان دماوند به علت نبود ساخت و ساز سیلاب علیرغم حجم وحشتناکی که داشت به جایی خسارت نزد و حتی در مسیل جوری زرین دشت که حجم زیادی از بارش را داشتیم سیل تقریباً بدون خسارت وارد حبله رود شد.
ما چه بخواهیم و چه نخواهیم دیر یا زود سیلاب های مهیب مجدداً در منطقه ما راه خواهند افتاد و به ناگاه و قبل از اینکه ما فرصت تصمیم گیری داشته باشیم روان آب ها در بستر رودها و مسیل ها جاری خواهند شد پس عاقلانه آن است که اگر خانه در حاشیه مسیل ها داریم از هم اکنون مسیر را برای سیل باز کنیم و اگر خانه در مسیر سیل نداریم با حفظ و مراقبت از پوشش گیاهی مانع از خانه خراب شدن هموطنان گردیم.